Presja według Jerzego Dudka
Aktualne informacje dotyczące golfa w Polsce i na świecie, szereg…
W każdym sporcie psychika odgrywa bardzo ważną rolę w rozwoju zawodnika bez względu na to, jaką dyscyplinę uprawia. Powinna być ona naszym sprzymierzeńcem w osiągnięciu celu. Jak zatem presję przekuć w sportowy sukces?
1. PEWNOŚĆ SIEBIE
To ona z perspektywy zawodnika jest bardzo istotna w kluczowych momentach danej rozgrywki sportowej. Pewność siebie to przekonanie sportowca o swoich umiejętnościach, które potem może on przekuć w konkretny wynik sportowy. Ta świadomość pomaga w wykorzystaniu swoich atutów podczas realizacji postawionych zadań. Brzmi pięknie, jednak jak wcielić to wszystko w życie? Niestety, nie ma tu żadnych cudownych środków – tu nie pomogą jednorazowe metody czy konkretne techniki. Budowanie świadomości swoich walorów to proces długofalowy, polegający na dostarczeniu sobie konkretnych argumentów dotyczących własnych umiejętności i przewag. Proces ten wymaga sporo czasu i dużej ilości wylanego potu. Pierwszy i podstawowy błąd, jaki popełniają sportowcy, to koncentrowanie się wyłącznie na tych elementach gry, które im nie wychodzą. Owszem, trzeba zdawać sobie sprawę ze swoich słabych stron i przekuć tę informację w konkretne działania. Często jednak nasze błędy i słabości przesłaniają nam atuty, które – kiedy już zostaną przez nas opanowane – wydają się oczywiste. Tymczasem uświadomienie sobie swoich mocnych stron jest bardzo istotne, nie tylko w sporcie, ale i, ogólnie, w życiu. Skupianie się tylko na swoich słabościach może spowodować w nas barierę psychiczną, frustrację i spadek pewności siebie. Nauczmy się zatem traktować popełniane błędy w sposób informacyjny, nie emocjonalny. Ważne też, by nie porównywać się z innymi – każdy ma swoją ścieżkę prowadzącą go do sportowego celu.
2. NASTAWIENIE
Mecz można przegrać już w szatni – to nauczyły mnie lata spędzone w drużynach piłkarskich, takich jak Feyenoord Rotterdam, FC Liverpool, czy starty w reprezentacji Polski. To, w jaki sposób myślimy, wpływa bowiem w znaczący sposób na nasze emocje i zachowania. Jak zatem wypracować taki sposób myślenia, by w kluczowych momentach służył on nam do realizacji naszych sportowych celów? Skupienie się na swoich dobrych stronach, indywidualne wyznaczanie zadań, konstruktywne przygotowanie się do rywalizacji to odpowiedzi na tak zadane pytanie.
3. STRES A RUTYNA
Często start w ważnych dla nas zawodach wiąże się ze stresem. I to jest naturalne. Pytanie brzmi, jak spoczywającą na nas presję wykorzystać jako czynnik mobilizujący? Stres to nie sytuacja, ale sposób myślenia o niej. W FC Liverpool, kiedy przed meczem z Fulham, trener Gerard Houllier zadecydował, że to ja a nie Chris Kirkland zagram przeciwko drużynie Fulham, coś ukuło mnie w brzuchu. Gry Kirklanda domagały się wszystkie media, dlatego presja i odpowiedzialność, jaką odczuwałem, była ogromna. Wkrótce jednak pojawiła się druga myśl – przecież właśnie tego chcę! Skoncentrowałem się, wziąłem w garść i udało się. Co może nam pomóc w zwalczeniu stresu? Na pewno wypracowanie sytuacji rutynowych, dzięki którym nasza uwaga zostanie zwrócona na to, co w danym momencie jesteśmy w stanie kontrolować.
4. CEL
Problemem wielu sportowców, którzy z powodu stresu nie są w stanie osiągać zadowalających ich sukcesów sportowych są błędnie sformułowane cele. W psychologii sportu rozróżnia się bowiem dwa rodzaje celów – wynikowe i zadaniowe. Te drugie zakładają wykonanie danego, konkretnego zadania czy określonego zachowania podczas rozgrywek sportowych. To właśnie na celach zadaniowych zawodnik powinien skupić swoją uwagę i powinny one stanowić rodzaj wskazówek, być elementami większego planu, które prowadzą sportowca do osiągnięcia zamierzonego wyniku. Koncentracja na konkretnie sprecyzowanych zadaniach podczas meczu, turnieju czy treningu zwiększa poczucie kontroli, wzmacnia pewność siebie, obniża lęk podczas startu. Z kolei cel zbyt ogólny, niedający konkretnych wskazówek do działania, czy mało realny i niedopasowany do sytuacji będzie skutkować frustracją.
5. MOTYWACJA
Najlepszą motywacją dla sportowca jest motywacja wewnętrzna, która – w przeciwieństwie od tej zewnętrznej – nie jest nastawiona na nagrody zewnętrzne, lecz na osobistą satysfakcję, wynikającą z osiągnięcia założonego wcześniej celu, także tego najmniejszego.
6. KONCENTRACJA
Z doświadczenia wiem, że można wyłączyć się z tego, co dzieje się wokół nas – na trybunach, na polu golfowym. Koncentracja to umiejętność skupienia i utrzymania uwagi na istotnych elementach podczas meczu, turnieju czy treningu. Jak można ją wytrenować? Moja sugestia to wybór tych aspektów, o których wiemy, że mamy na nie wpływ, możemy je kontrolować a są one w danym momencie ważne z perspektywy gry. Skuteczna koncentracja zapobiega pojawieniu się stresu czy uczucia frustracji. Oczywiście utrzymanie pełnego skupienia podczas meczu czy rundy golfa nie jest możliwe. Kluczem do sukcesu jest wyćwiczenie umiejętności jej szybkiego przywracania.
„Golf&Roll” nr 1 (12)/2013
fot. Golf24/strzalynafairwayu.pl